Aν θα έπρεπε να αποδώσουμε έναν χαρακτηρισμό στον Βαγγέλη Γρατσάνη, αυτός είναι «διαιτητής από κούνια». Και αυτό διότι ασχολείται από πολύ μικρός με τη διαιτησία. Μαθητής της β’ γυμνασίου ήταν όταν ξεκίνησε και έχει φτάσει τώρα, πριν τα 30, να είναι στον πίνακα της Β’ εθνικής και στα ταλέντα για προώθηση στη σούπερ λίγκα. Ηταν, μάλιστα, ανάμεσα σε αυτούς που συμμετείχαν στον ελληνικό πρόγραμμα CORE.
OTρικαλινός ρέφερι μίλησε στο “R” για τους στόχους του, ενώ κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα της βίας.
-Πώς ασχοληθήκατε με τη διαιτησία;
Με τη διαιτησία η ενασχόλησή μου ήταν εντελώς τυχαία. Μια προσωπική γνωριμία του πατέρα μου με τον κ. Βήττα, παλαίμαχο τρικαλινό διαιτητή και τότε πρόεδρο της τοπικής επιτροπής διαιτησίας στάθηκε η αφορμή. Μου ζήτησε να βοηθήσω σε ένα παιχνίδι κυπέλλου κι έτσι άρχισε αυτό το όμορφο ταξίδι, στο οποίο αισίως συμπλήρωσα 2100 συμμετοχές σε παιχνίδια ερασιτεχνικών και επαγγελματικών διοργανώσεων σε 15 χρόνια συνεχούς παρουσίας. Η τότε επιτροπή με εμπιστεύθηκε και σιγά-σιγά άρχισα να το βλέπω και εγώ πιο σοβαρά. Δυστυχώς η συγκυρία για μένα τότε δεν ήταν ευνοϊκή λόγω των μαθητικών μου υποχρεώσεων (ήμουν μαθητής Β’ γυμνασίου), αλλά προσπάθησα να τα συνδυάσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η ενασχόλησή μου ήταν μια διέξοδος για μένα από τις υποχρεώσεις του σχολέιου και των φροντιστηρίων. Και κακά τα ψέματα ξεκίνησε και ως ένα ικανοποιητικό χαρτζιλίκι για να κινούμαι ελεύθερα.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την ένωσή μου και την ΕΠΟ, όλες τις κατά καιρούς τοπικές, αλλά και κεντρικές επιτροπές διαιτησίας και πολύ περισσότερο τους ανθρώπους που με πίστεψαν, είτε συμμετείχαν σε αυτές είτε απλά βρέθηκαν στη διαιτητική μου πορεία. Και ένα πολύ μεγαλύτερο ευχαριστώ σε αυτούς, που αν και μεγάλα ονόματα στο χώρο και με θεσμικές πλέον ιδιότητες συνεχίζουν να με στηρίζουν και να με πιστεύουν, άνθρωποι που δεν θα τύχαινε να γνωρίσω εκτός του χώρου της διαιτησίας.
-Ποιος είστε στην καθημερινότητά σας και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι το να διατηρείται κάποιος στην κατάλληλη κατάσταση ώστε να αγωνίζεται σε υψηλό επίπεδο σήμερα που ο διαιτητής είναι αθλητής;
Το καθημερινό μου πρόγραμμα μετά και το τέλος των σπουδών μου στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2006 είναι ιδιαίτερα βαρύ. Διατηρώ με τον πατέρα μου στα Τρίκαλα εργοστάσιο κατασκευής εξωτερικών κουφωμάτων αλουμινίου. Η δουλειά απαιτεί πολλές ώρες παρουσίας από νωρίς το πρωί έως και αργά το βράδυ. Τις λίγες ώρες ξεκούρασης της ημέρας τις μοιράζω στην προπόνησή μου και στους δικούς μου ανθρώπους. Η προσπάθεια είναι καθημερινή, αλλά συνάμα και ιδιαίτερα ευχάριστη καθώς η προπόνηση πλέον εκτός από τρόπος ζωής είναι και μια αγχολυτική διαδικασία, με την οποία βάζω για λίγο στην άκρη τη ρουτίνα και αφιερώνω χρόνο και σε μένα. Εξάλλου οι απαιτήσεις του πρωταθλήματος είναι μεγάλες και δεν χωρά χρόνος για χαλάρωση. Όσο επιβαρυμένο λοιπόν και να είναι το πρόγραμμα, για να ανταποκριθώ πλέον και εγώ στο μοντέλο του διαιτητή – αθλητή, η προπόνηση είναι σχεδόν καθημερινή.
-Το γεγονός ότι τα μικρότερα πρωταθλήματα δεν έχουν την υπερπροβολή της σούπερ λίγκας σας... κάνει πιο εύκολη τη ζωή;
Το πρωτάθλημα της Footballleague δεν είναι πλέον και τόσο ξεκομμένο από την τηλεοπτική προβολή. Κάθε αγωνιστική υπάρχουν σχεδόν από όλες τις αναμετρήσεις στιγμιότυπα, αλλά και αρκετοί αγώνες σε ζωντανή σύνδεση. Επομένως ο εφησυχασμός είναι λέξη άγνωστη. Σίγουρα όμως είμαστε ένα σκαλοπάτι πιο κάτω από την υπερπροβολή της μεγάλης κατηγορίας και επομένως το άγχος της προβολής και της συνεχούς έκθεσης είναι κατά τι μικρότερο. Υπάρχει όμως και σε εμάς. Γιατί ανάμεσα στις ομάδες που καλούμαστε να διαχειριστούμε είναι σύλλογοι ιστορικοί, που αντιπροσωπεύουν πόλεις, με πολλούς πιστούς φιλάθλους, με ποδοσφαιριστές που είτε τώρα κάνουν τα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα είτε ήδη τυγχάνουν μεγάλης αναγνωσιμότητας και επομένως η προσπάθεια είναι μεγάλη. Υπάρχουν άνθρωποι που ματώνουν για το συγκεκριμένο πρωτάθλημα και με δεδομένη την δύσκολη οικονομική συγκυρία, κάνουν τεράστιες προσπάθειες για να το κρατήσουν ανταγωνιστικό και ποιοτικό. Γι΄αυτό πλέον και εμείς δουλεύουμε επαγγελματικά και αρκετές ώρες την εβδομάδα, ώστε να προσθέτουμε με τη σειρά μας αξία στο «προϊόν» που υπηρετούμε.
-Ακόμα και τώρα που έχετε φτάσει στη Β' εθνική και είστε στα ταλέντα για τη σούπερ λίγκα συνεχίζετε να παίζετε με την ίδια ευχαρίστησή στο τοπικό;
Εκτός από την παρουσία μου στις επαγγελματικές διοργανώσεις, υπάρχει και το ερασιτεχνικό πρωτάθλημα, στο οποίο ανδρώθηκα διαιτητικά και χωρίς το οποίο δεν θα υπήρχα ούτε σαν άκουσμα. Η συμμετοχή μου σε αυτό είναι δεδομένη και με μεγάλη ευχαρίστηση γιατι συναναστρέφομαι με ανθρώπους τους οποίους γνωρίζω χρόνια, με κάποιους από τους οποίους ξεκινήσαμε μαζί. Έχει γίνει και αυτό ένας τρόπος ζωής πλέον. Χωρίς συνεχή αγωνιστική παρουσία, εξάλλου, δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση. Εκτός αυτού η ένωσή μου είναι αυτή που με ανέδειξε και με στήριξε όλα αυτά τα χρόνια. Οπότε είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω.
-Είχατε κάποια διαιτητικά πρότυπα;
Ευτυχώς ο χώρος του τρικαλινού ποδοσφαίρου ανέδειξε πολλούς και μεγάλους διαιτητές, που έφτασαν στις δύο μεγάλες κατηγορίες του ποδοσφαίρου. Από όλους αυτούς πήρα πράγματα, τις εμπειρίες τους, τα βιώματά τους ακόμα και τις στενοχώριες τους και τα ενσωμάτωσα στη δική μου διαιτητική προσωπικότητα. Συνεργάστηκα όλα αυτά τα χρόνια με ανθρώπους που έζησαν όλες τις διακυμάνσεις της ελληνικής διαιτησίας και πήρα βιώματα που δύσκολα θα μπορούσα να αποκτήσω χωρίς αυτούς. Οι συμβουλές τους, ακόμα και σήμερα που ακολουθώ το δικό μου δρόμο, είναι πολύ σημαντικές.
-Πόσο εύκολο είναι να μείνει ένα παιδί στη διαιτησία με τα όσα μαθαίνει για τα κρούσματα βίας κατά διαιτητών, αλλά και γενικότερα; Σα νέο άνθρωπο η σημερινή κρίση πόσο έχει δυσκολέψει τη ζωή σας και πόσο σας προβληματίζει για το μέλλον;
Η βία κατά των διαιτητών είναι σαφώς μεγάλο πρόβλημα και αποτελεί τροχοπέδη για την προσέλκυση νέων ανθρώπων. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, είναι γενικότερα η βία στην κοινωνία μας, που απηχεί και στο ποδόσφαιρο. Βία δεν είναι μόνο να χτυπηθούν οι οπαδοί μέσα σε έναν αγωνιστκό χώρο. Είναι και η ψυχολογική βία, ο «οικονομικός βιασμός», ο «κοινωνικός βιασμός», ο «εργασιακός βιασμός»… Αν δε βρούμε λύσεις σε όλα αυτά ή αν δεν χαράξουμε νέους δρόμους, η ποδοσφαιρική βία θα φαντάζει γρίφος του Αϊνστάιν. Είναι συνυφασμένα όλα μεταξύ τους. Εξάλλου τα βλέπω και στη δουλειά μου, που είναι κατεξοχήν δουλειά που έχει σχέση με την οικοδομή. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν να κάνουν μεροκάματο μήνες ή ακόμη και χρόνια. Οπότε, πού θα ξεσπάσουν αυτοί όταν βρεθούν σε απόγνωση; Στο διαιτητή, στον ποδοσφαιριστή, στο θεατή, στο φίλαθλο της αντίπαλης ομάδας, στα δοκάρια, στα καθίσματα και όπου γενικά τους… Απλά στην Ελλάδα, κακώς, πουλάει το θέμα της διαιτησίας. Όμως η διαιτησία, είτε το θέλουν κάποιοι, είτε όχι, τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου. Προσπαθούμε καθημερινά, σπαταλούμε πολλές ώρες και πολλά χρήματα για να βελτιωνόμαστε σε όλες τους τομείς. Όσο δεν θα μας βλέπουν κάποιοι σαν μέρος του παιχνιδιού, αλλά σαν το ίδιο το παιχνίδι, αυτό θα παραμένει πολεμικό, εχθρικό και βίαιο…
Μέσα στα τόσα προβλήματα ο αθλητισμός είναι μια διέξοδος;
Ο αθλητισμός είναι διέξοδος και όχι αδιέξοδο…
